Czytelnik zadał następujące pytanie:

Ja proszę o następujący temat:

Jaki wyrok powinien otrzymać kierowca, który:
- jechał w terenie zabudowanym ok. 90 km/h
- wyprzedzał na skrzyżowaniu
- wyprzedzał na podwójnej ciągłej linii
- wyprzedzał samochód sygnalizujący zamiar skrętu w lewo
- w efekcie spowodował wypadek, w którym dwie osoby zostały ranne, w tym jedna ciężko



KRÓTKA ODPOWIEDŹ NA ZADANIE PYTANIE:
Można stwierdzić, że osoba uznana za winną popełnionych wykroczeń i przestępstw może stracić prawo jazdy, zapłacić grzywnę, zostać zobowiązaną do naprawienia szkód i/lub zapłaty nawiązki, a na końcu ponosić odpowiedzialność karną w postaci kary więzienia.


WPROWADZENIE DO TEMATU

W komunikacji prawo wyróżnia dwa rodzaje naruszeń: przestępstwo i wykroczenie.

Wykroczenia opisuje kodeks wykroczeń (opisane w artykule 86 kodeksu wykroczeń), przestępstwa kodeks karny.

Aby można było mówić o przestępstwie w komunikacji, musi dojść do złamania zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w wyniku czego doszło do:

1. Katastrofy w ruchu drogowym i/lub
2. Sprowadzenia bezpośredniego niebezpieczeństwa takiej katastrofy i/lub
3. Śmierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju ciała innej osoby i/lub
4. Poważnej szkody w mieniu nie należącym do sprawcy.

W uchwale Sądu Najwyższego z 28 lutego 1975 r. (V KZP 2/74, OSNKW 1975, nr 3-4, poz. 33) przyjęto, że katastrofa w ruchu lądowym to „wydarzenie zakłócające w sposób nagły i groźny ruch lądowy, sprowadzające konkretne, rozległe i dotkliwe skutki obejmujące większą liczbę ludzi lub mienie w znacznych rozmiarach oraz niosące ze sobą zagrożenie bezpieczeństwa powszechnego”.

Specjaliści z zakresu prawa drogowego przyjmują, że "większa liczba ludzi" to co najmniej 10 osób nie licząc sprawcy oraz minimum 3 pojazdy, w tym co najmniej jeden pojazd będący w ruchu.

Jeżeli mamy do czynienia z katastrofą, to wymiar kary jest opisany w artykule 173 kodeksu karnego. W przypadku wypadku w ruchu, czyli gdy doszło do wydarzenia o mniejszym zakresie strat w ludziach i sprzęcie, wymiar kary opisany jest w artykule 177.

Art. 86. Kodeksu Wykroczeń
§ 1. Kto, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, podlega karze grzywny.
§ 2. Kto dopuszcza się wykroczenia określonego w § 1, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
§ 3. W razie popełnienia wykroczenia określonego w § 1 przez osobę prowadzącą pojazd można orzec zakaz prowadzenia pojazdów.

Art. 173. Sprowadzenie katastrofy w ruchu
§ 1. Kto sprowadza katastrofę w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym zagrażającą życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca
podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§ 4. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 2 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Art. 177. Spowodowanie wypadku w ruchu
§ 1. Kto, naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 spowodowanie średniego i lekkiego uszczerbku na zdrowiu § 1,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Jeżeli następstwem wypadku jest śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, sprawca
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 3. Jeżeli pokrzywdzonym jest wyłącznie osoba najbliższa, ściganie przestępstwa określonego w § 1 następuje na jej wniosek.

DOPASOWANIE PRZESTĘPSTWA/WYKROCZENIA DO PRZEPISU PRAWNEGO

1. Przekroczenie prędkości:
Art. 92a. Niestosowanie się do ograniczenia prędkości
Kto, prowadząc pojazd, nie stosuje się do ograniczenia prędkości określonego ustawą lub znakiem drogowym, podlega karze grzywny.

2. Nie zastosowanie się do znaku poziomego P-4 „linia podwójna ciągła":
Art. 92. Kodeksu Wykroczeń
§ 1. Kto nie stosuje się do znaku lub sygnału drogowego albo do sygnału lub polecenia osoby uprawnionej do kierowania ruchem lub do kontroli ruchu drogowego, podlega karze grzywny albo karze nagany.
§ 2. Kto w celu uniknięcia kontroli nie stosuje się do sygnału osoby uprawnionej do kontroli ruchu drogowego, nakazującego zatrzymanie pojazdu, podlega karze aresztu albo grzywny.
§ 3. W razie popełnienia wykroczenia określonego w § 2 można orzec zakaz prowadzenia pojazdów.

3. Wyprzedanie na skrzyżowaniu (kodeks wykroczeń w związku z prawem o ruchu drogowym)
Art. 97. Kodeksu Wykroczeń
Kto wykracza przeciwko innym przepisom o bezpieczeństwie lub o porządku ruchu na drogach publicznych, podlega karze grzywny do 3 000 złotych albo karze nagany.

Art. 24 ust. 7 pkt. 3 prawa o ruchu drogowym
Zabrania się wyprzedzania pojazdu silnikowego jadącego po jezdni:
1) przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia;
2) na zakręcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi;
3) na skrzyżowaniu, z wyjątkiem skrzyżowania o ruchu okrężnym lub na którym ruch jest kierowany.

4. Wyprzedzanie pojazdu sygnalizującego zamiar skrętu - opisany wyżej artykuł 86 Kodeksu wykroczeń.

5.Spowodowanie uszczerbku na zdrowiu: opisywany już artykuł 173 lub 177 kodeksu karnego.

WYLICZENIE MOŻLIWYCH KAR

Osobie uznanej za winną opisanych w pytaniu wykroczeń i/lub przestępstw grozi następująca kara:

1. Karę łączną za wykroczenia (zamiast kilku mniejszych grzywien - jedna, większa, za najpoważniejsze wykroczenie)

Art. 9. Kara przy zbiegu przepisów ustawy
§ 1. Jeżeli czyn wyczerpuje znamiona wykroczeń określonych w dwóch lub więcej przepisach ustawy, stosuje się przepis przewidujący najsurowszą karę, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu środków karnych na podstawie innych naruszonych przepisów.
§ 2. Jeżeli jednocześnie orzeka się o ukaraniu za dwa lub więcej wykroczeń, wymierza się łącznie karę w granicach zagrożenia określonych w przepisie przewidującym najsurowszą karę, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu środków karnych na podstawie innych naruszonych przepisów.

2. Zakaz prowadzenia pojazdów zgodnie z art. 29 kodeksu wykroczeń

Art. 29. Zakaz prowadzenia pojazdów
§ 1. Zakaz prowadzenia pojazdów wymierza się w miesiącach lub latach, na okres od 6 miesięcy do 3 lat.
§ 2. Orzekając zakaz prowadzenia pojazdów określa się rodzaj pojazdu, którego zakaz dotyczy.
§ 3. Zakaz, o którym mowa w § 1, obowiązuje od uprawomocnienia się orzeczenia. Orzekając zakaz nakłada się obowiązek zwrotu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu, jeżeli dokument ten nie został zatrzymany. Do chwili wykonania tego obowiązku okres, na który orzeczono zakaz, nie biegnie.
§ 4. Na poczet zakazu prowadzenia pojazdów zalicza się okres zatrzymania prawa jazdy lub innego dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu.

3. Odpowiedzialność karna w trybie art. 173/177 kodeksu karnego, z możliwością warunkowego zawieszenia karny na czas próby wynoszący od 2 do 5 lat. Zawieszając wykonanie kary pozbawienia wolności, sąd może orzec grzywnę w wysokości do 180 stawek dziennych (art. 71 § 1 K.k.) lub jeden z obowiązków wymienionych w art. 72 K.k.

4. Nawiązka (artykuły 47 i 48 kodeksu karnego)

Art. 47 § 3. Kodeksu karnego W razie skazania sprawcy za przestępstwo określone w art. 173 sprowadzenie katastrofy w ruchu, art. 174 sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy w ruchu, art. 177 spowodowanie wypadku w ruchu lub w art. 355 spowodowanie wypadku komunikacyjnego przez żołnierza, jeżeli sprawca był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia, sąd orzeka nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, a w razie jego śmierci w wyniku popełnionego przez skazanego przestępstwa nawiązkę na rzecz osoby najbliższej, której sytuacja życiowa wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa znacznemu pogorszeniu. W razie gdy ustalono więcej niż jedną taką osobę, nawiązki orzeka się na rzecz każdej z nich. Jeśli ustalenie takiej osoby nie jest możliwe, sąd orzeka nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Sąd orzeka nawiązkę w wysokości co najmniej 10 000 złotych.

5. Obowiązek naprawienia szkody w całości lub w części (artykuł 46 kodeksu karnego)

Art. 46 kk
§ 1. W razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie stosuje się.
§ 2. Jeżeli orzeczenie obowiązku określonego w § 1 jest znacznie utrudnione, sąd może orzec zamiast tego obowiązku nawiązkę w wysokości do 200 000 złotych na rzecz pokrzywdzonego, a w razie jego śmierci w wyniku popełnionego przez skazanego przestępstwa nawiązkę na rzecz osoby najbliższej, której sytuacja życiowa wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa znacznemu pogorszeniu. W razie gdy ustalono więcej niż jedną taką osobę, nawiązki orzeka się na rzecz każdej z nich.
§ 3. Orzeczenie odszkodowania lub zadośćuczynienia na podstawie § 1 albo nawiązki na podstawie § 2 nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu niezaspokojonej części roszczenia w drodze postępowania cywilnego.

W przypadku katastrofy przedawnienie następuje z upływem lat piętnastu.

W przypadku wypadku w ruchu przedawnienie następuje z upływem lat pięciu.

Zarzuty stawia oskarżyciel publiczny - policja lub prokurator. Osoba mająca w tym interes prawny może zostać oskarżycielem posiłkowym.