Mad Max: Na drodze gniewu

Reż. George Miller, 2015

Mamy w kinie taki szklany sufit, który zdaje się być nie do przekroczenia: mam na myśli barierę między filmami akcji a filmami ogólnie uznawanymi za “inteligentne”. Według niektórych filmy akcji nie mają miejsca w tym drugim obozie, że są jedynie festiwalami eksplozji i efektów specjalnych dla kipiących testosteronem zdurniałych samców alfa, podczas gdy ten drugi obóz jest oazą dla wrażliwych intelektualistów, którzy otrzymują dar w postaci monochromatycznych, długaśnych ekspozycji Ingmara Bermana czy Beli Tarra. Jednak jakimś cudem australijski reżyser George Miller, który w 1979 roku wziął z zaskoczenia świat swoją niskobudżetową wizją niedalekiej przyszłości pod tytułem “Mad Max” z wówczas jeszcze nieznanym nikomu Melem Gibsonem, zdołał całkowicie uciec szufladkom i przekroczyć wszelkie granice między kinem “samczym” i “inteligentnym” za sprawą swojej najnowszej produkcji. Najnowszy film 70-letniego Millera jest oparty na niedopowiedzeniach - reżyser nie ma widza za idiotę i wierzy, że wyobraźnia to najpotężniejsze narzędznie każdego myślącego człowieka, które potrafi doskonale nakreślić świat przedstawiony w filmie. Na początku filmu mamy tylko kilka informacji o postępującym braku wody pitnej, kolejnych wojnach o paliwo i bombach wodorowcyh, jednak to wszystko.

Świat filmu jest przedstawiony w genialny sposób - pustynne równiny i pustkowia, odłączone od jakiejkolwiek geografii (w poprzednich filmach nieraz dostawaliśmy wskazówki, że akcja dzieje się w Australii), które mogłyby być w zasadzie każdym miejscem na Ziemi, od Ameryki, po Azję, aż po Australię. Najnowszy “Mad Max” jest prawie w całości nastawiony na narrację obrazem. Głębokie pomarańcze i błękity podkreślają zerojedynkowość otaczającego świata - przeżyć lub zginąć. Grający tytułowego Maxa Tom Hardy doskonale spełnia swoją rolę, będąc mrukliwym, małomównym twardzielem, którego mało obchodzą różnice między płciami. Poniekąd nowy “Mad Max” jest filmem prawdziwie równouprawionym - jest scena, w której Tom Hardy i grająca imperatorową Furiosę Charlize Theron biją się jak równy z równym i nie ma w tym żadnej nonszalancji, tylko czysta walka o przeżycie. Jednocześnie film wywraca do góry wszystkie klisze hollywoodzkich blockbusterów - między Maxem a Furiosą nie dochodzi do żadnego romansu, jak ma to miejsce w praktycznie każdej superprodukcji - jest jedynie współpraca mocno podszyta wzajemną nieufnością. To nie jedyna klisza, jaka zostaje przełamana w filmie.

Co do samej akcji - film jest akcją w najczystszej postaci. Jest to jeden z tych filmów, w których akcja zdecydowania przeważa nad statyką i gdzie prawie nikt nie wysługuje się komputerowymi efektami. Miller doskonale wie, jak nagiąć fabułę i akcję filmu do samej granicy, jednak bez przekraczania jej. Patrzymy z niedowierzaniem na gitarzystę, do którego gitary przyczepiony jest miotacz ognia, który podróżuje z orszakiem Immortan Joe’go, głównego Złego Kolesia filmu, którego samochód jest równie przegięty jak on sam - dwa zespawane Cadillaki z 1959 roku z olbrzymim silnikiem V8 oraz podwoziem od monster trucka, jednak zamiast parskać śmiechem, patrzymy na całe widowisko z otwartymi ustami. George Miller wziął najlepsze elementy poprzednich części serii i wydestylował je, tworząc czystą mieszankę akcji, powagi i czarnego humoru, który w jakiś cudowny sposób doskolane działa i kopie w dupę bez opamiętania, jednocześnie nigdy nie nudząc. Nowy “Mad Max” to film, którego dialogi mogłyby się zmieścić na trzech kartkach A4, a jednocześnie jest bardziej inteligentny niż większosć adaptacji komiksów czy innych filmów akcji - może właśnie dlatego, że opiera się na subtelności i oszczędności, a historia nie jest nam podana na talerzu, a raczej trzeba jej się samodzielnie domyślić.

Epokowe dzieło, opowiedziane niemal w całości za pomocą gestów, obrazów i subtelnych symboli. George Miller nadal rządzi. Genialne. <3