Wróciłem :)

Na wstępie przepraszam. Jestem winien. Wodzić Cię tak długo za nos, tak długo kazać czekać… Dyshonor dla mnie, trajcie. Poza tym, jest też kilka innych tekstów, które warte są uwagi i na pewno to nadrobię.

Z noire mam niewiele doświadczenia. Czyli ile? Tyle, ile przeczytałem u Ciebie. I ewentualnie wykopałem gdzieś w internecie. A najbliżej obejrzenia filmu noire byłem podczas seansu Sin City. Ironia, bo oglądałem masę starych filmów. Nie starych, jak z lat 80-tych, a starych jak z lat 30-tych, 40-tych…
Dlaczego o tym mówię? Dla określenia poziomu kompetencji. Kompetencji mojej, jako autora, jako krytyka. Nie jako czytelnika. Tak więc mogę czegoś nie zauważyć, albo coś pomylić - warto zachować to w pamięci na wypadek dalszej lektury ;)

Długo się zastanawiałem jak to wszystko sklecić, jak to pozbierać i poukładać, żeby nie tylko w składny sposób wyrazić swoją opinię, ale też w możliwie czytelny, przejrzysty i uporządkowany sposób udzielić Ci jakichś, naturalnie z mojego punktu widzenia, przydatnych technicznych wskazówek. Dlatego tę swoistą recenzję, a "SWOISTA" to tutaj bardzo ważne słowo, postanowiłem podzielić na 2 części.

W pierwszej skupimy się na takich elementach, które wymagają w pewnym stopniu omówienia - jakiejś analizy, interpretacji i tego sympatycznego filozoficzno-mądrościowego bełkotu, w którym tak lubię się paplać. Drugą część poświęcę na sprawy bardziej techniczne - podam przykłady co mi się podoba, gdzie widzę pewne niedociągnięcia i dlaczego tak uważam. Zacznijmy zatem :)


CZĘŚĆ 1

Jak już wspomniałem - w miarę możliwości uzupełniając swoją niekompetencję zasięgnąłem dostępnych każdemu pomocy internetowych. Dlatego niekiedy chronologia omawianych przeze mnie zagadnień może nosić znamiona jazdy wg definicji.

Mamy zatem w Twoim opowiadaniu tło prawie nieodzowne dla każdej historii noir. Miasto. Jakie jest to miasto? Prawie takie jak trzeba. Wielkie, pełne brudu. W jego żyłach płynie plugawa krew, a jeszcze nietknięte arterie, albo czekają na swoją kolej do upodlenia, albo trzymają się tylko tym, że to upodlenie jest prawnie opisane, ujęte w ryzy legislacyjno-biurokratycznej machiny, która sama pokasłuje i odpluwa. W tle przewija się także wątek wyborów, który, przynajmniej dotąd, także służy ukazaniu zepsucia. Tym razem zepsucia elit. Były inspiracje historyczne w charakterystykach kandydatów? Guevara, na ten przykład? Tak czy owak, bardzo korzystnie to wypada. Gdzie to mamy? Np. w biurze przesłuchań, kiedy idą dowiedzieć się co z Blake. Miasto jest bardzo dobrze wykreowane.

Wiesz czego mi brakuje? Noir. Ciemności. Czarnego, CZARNEGO koloru. Nocy. Więcej akcji nocą. Więcej deszczu i mokrego asfaltu. Więcej białych oparów unoszących się ze studzienek kanalizacyjnych. Masz betonową dżunglę. Niech pnie się ku czarnemu niebu. Niech będzie CIĘŻKA. Jakby miała zaraz zwalić się nam na głowy. Tego trochę brakuje w moim odczuciu.


Następną kwestią, której chciałbym poświęcić chwilę jest fabuła. Mamy zatem prywatnego detektywa podążającego tropem bestialskich morderstw, dokonanych przez tajemniczego Zwierza. Czyli coś starego i coś nowego.

Popularny motyw noir połączony z elementem w zasadzie paranormalnym. Jest to o tyle ciekawe, że Zwierz, przy całym przerażeniu jakie wywołuje, nie budzi tego szczególnego rodzaju lęku - przerażenia nabożnego. A byłby to ciekawy kierunek do podążenia, skoro, skądinąd i tak cały motyw Zwierza wywołuje u mnie skojarzenia z historią bestii z Gevaudan, rozsławionej przez film "Braterstwo Wilków".

Brak w zasadzie motywu femme fatale - sądzę, że do całej historii by wręcz nie przystawał, zatem jest to wręcz zaletą. Mamy za to często obecny w gatunku noir mizoginizm - tutaj objawiający się nie tyle w stosunku do kobiet ogółem, a w stosunku do prostytutek oraz lesbijek. Hech, mimo przeciwstawnej postawy, także tkwi w sidłach mizoginistycznej retoryki. Np. tu.: "Lesby nie lesby, to wciąż kobiety." Jest to jednak zrozumiałe, z racji charakterystyki środowiska, w jakim przebywa i zapotrzebowania samego utworu na elementy komizmu, choćby w cechach idiolektu bohaterów.


Przejdźmy zatem do nich. Może znajdzie się kilka zdań dla pozostałych, natomiast nie ukrywam, że interesuje mnie głównie Hech.

Hech jest wręcz szablonowym bohaterem noir. I sądzę, że w tej szablonowości kryją się wszelkie pozytywy, jakie można sobie wyobrazić. Wszak mówimy o wpisaniu się w tę konwencję i sądzę, że zrobiłeś to świetnie!

Prywatny detektyw, umoczony w grzechach otaczającego go światka, nie dość jednak, by zatracić poczucie wyższych wartości. Taki zatroskany drań, jednak nie kuloodporny. W świetle opinii świata, w którym się porusza, mógłby spokojnie uchodzić za cynika. Ma twardą historię, ale i twardy tyłek. Nie ma kasy, za to ma poczucie humoru. Zdarza mu się zamotać, kilka razy z opresji ratuje go szczęście.

Ogólnie, mimo ciągłej walki z niemoralnością otaczającego świata, widać po nim doświadczenie, zblazowanie i zmęczenie - ukazałeś to umiejętnie. Uciekanie w nałóg tylko podkreśla ten wizerunek. Dla mnie bardzo wielkie znaczenie miała też informacja braku korelacji w jego rzeczywistym wieku, a wyglądzie zewnętrznym.

Jego narracja jest zabawna, nie daje się nudzić. Ewentualne wtręty, dygresje, nie są wymuszone, zwykle spójne z tym, co dzieje się wokół niego. Przy okazji też wtrącę - narracja pierwszoosobowa to Twój żywioł i to widać w tym tekście ;]

Co do reszty bohaterów - lubię jak zgrabnie wypełniają swoją niszę.

White - idealizowana przez Hecha kochanka. No ale czyż nie słusznie? Chyba jedyna postać, która w ciągu całego tekstu mnie niczym nie zirytowała. Bezpieczna przystań głównego bohatera, a jednocześnie krucha arkadia, wymagająca ramienia i silnej ręki do obrony. I taką aurę roztacza, kiedy tylko się pojawia. Jej siostra - no, to jest kobieta wyemancypowana, bez dwóch zdań! Sprała Morrisa - czegóż więcej oczekiwać?

Morris - rozumiem potrzebę tej postaci. Jest uosobieniem wszystkiego co złe mogłoby zagościć w funkcjonariuszu służb mundurowych. Jedno "ale". W lesbijskim barze jego nastawienie jest wręcz groteskowe - gość z takim "attitude", żeby uniknąć powtórzenia, nie zostałby nawet urzędnikiem. Trochę to odbiera wiarygodność postaci. Bardzo się cieszę, że dostaje w ryj.

Terence i Frank. No to ci dopiero parka, nie? Dobrzy goście z nich, zaręczam. Ale aż tyle nie są w stanie wyżłopać ;]

To chyba wszyscy z tych ważniejszych, prawda? Zatem jeszcze kilka słów o stylu.
Przede wszystkim muszę pochwalić za staranność. Praca jest znacznie czystsza - mniej literówek, kosmetyka znacznie poprawiona - wiem ile wysiłku to kosztuje, pomny na Twoją przypadłość, tym bardziej doceniam. Znacznie poprawia komfort czytania.
Ogólnie stylistycznie dobrze/bardzo dobrze, tak trzymać. Są fragmenty gdzie mamy krechę w dół, więc sejsmograf jeszcze czasami wariuje, ale generalnie jest postęp. Brawo! :)


CZĘŚĆ 2

Technicznych uwag, skarg, zażaleń, pochwał i interpelacji kilka.

Tutaj może wyjść nieco chaotycznie - będę jechał rozdziałami, odnosił się do tego co napisałem wcześniej, a jeżeli wyłapałem jakieś przykłady tego samego zjawiska w następnych rozdziałach, to załączę je od razu pod konkretną uwagę.


I rozdział

- dobry początek do opowiadania

- miło widzieć, że przynajmniej "pierdolnęło" nie zostało wyserduszkowane

- kilka niezbyt zgrabnych zabiegów językowych, np.:

Cytat:

Nie wiedzieli, że Agencja nie pozwala robić zdjęć bez pozwolenia.

- czyli te zrobione z pozwoleniem już pozwala zrobić?

Cytat:

Opisał, że zwierz był całkowicie biały. Bielszy od bieli. Nawet blady.

- Uwaga z takimi zabiegami. Bardzo niebezpieczne - można wyciągnąć nogi, i bielszym od bieli wylądować w trumnie. Bardziej drewnianej od drewna.


- kilka również całkiem udanych - np.:

Cytat:

Zgodziłem się. Zrobiłem to wyłącznie dla świętego spokoju ze strony CO. Skłamałem. Kogoś to dziwi? Teraz wszyscy oszukiwali - uczniaki, klasa średnia, politycy, policjanci. Zwłaszcza ostatni. W większości. Narzekali na płace, kiedy sami odbierali grosze innym. Nie jestem pod tym względem wyjątkowy.

- To mi się podoba. Jest takie… noir. Ponure. Dojrzałe. Zblazowane.

Cytat:

Przekonał wielu – CO, wolnych strzelców, weteranów, młokosów. Z każdego zakątka zaczęli wypełzać ,,obrońcy” i miejscy ,,herosi”. Nieopierzone jastrzębie. Prędzej sepy. Zlecieli się większa gromadą na żer. Żeby ich… Nieważne.

- Rozwijaj ten styl.

Cytat:

Wracałem w dobrym humorze. Wieczór był pogodny. Miło. Ciężki płaszcz poszedł w odstawkę do szafy, a marynarkę zdjąłem i rzuciłem na ramię. Zapomniałem o problemach, kopiąc piłkę z dzieciakami z dzielnicy. Fajne szkraby, ale ojców mają kiepskich. Znam każdego z widzenia. Mieszkam w czynszówce, gdzie na dwudziestu lokatorów, co trzeci bądź co drugi jest odsyłany z kwitkiem z urzędu pracy. Wracają, piją, hałasują. Nic nie robią. Życie.

- Po prostu dobre.

Cytat:

White siada na kolanach. ,,Pocięte” żaluzjami światła ulicy wpadają do środka i ukazują niektóre detale jej okazałości. Piersi, kawałek brzucha i czarny pyszczek zastygły w uśmiechu. Wzrok nie kłamie. Ochota wraca. Compadre staje na baczność.

- Świetna gra światła i cienia z tymi żaluzjami. I zgrabnie to opisałeś.


- bohater w niektórych przypadkach jest trochę… nielogiczny? Spójrzmy tu:

Cytat:

Spojrzałem na ciało. Takie piękno marnie skończyło. Kręgosłup wyrwano z ciała wraz z głową, że tak powiem, elegancko. Nie naruszono nóg i rąk, które leżały w błocie zmieszanym z krwią. Robota jakiegoś psychola. […] Biedna łania. Skąd wiem? Odcień i barwa futra, sylwetka, ogon… Trzeba zwracać uwagę na szczegóły. Trochę ich po niej zostało. Obserwacja i zachowanie czujności to podstawa. To właśnie odróżnia mnie od szczawików.

To są dwa akapity. Część wyciąłem. Brak logiki. Jeśli pozostały nogi, ręce, ogon… w moich oczach to żadne osiągnięcie, że rozpoznał gatunek ofiary i jej płeć po takich poszlakach. Na pewno nie jest to dokonanie na którym budowałbym jego przewagę w doświadczeniu i spostrzegawczości nad "szczawikami".

Co do sceny seksu - moim zdaniem to nie tak, że ta scena seksu jest nieudana. Chyba za mocno to potraktowałeś. Owszem, jest kilka niezgrabnych rozwiązań, ale ukazanie cielesności się sprawdza - Hech to może nie czystej krwi hedonista, ale jednak przyjemności ciała, także poza sferą seksualną nie są mu obce i od nich nie ucieka - czysto duchowa, czy też emocjonalna strona seksu w tym wypadku mogłyby być nieprzystające. Liskowic ma jednak rację - zarówno ogólnie, jak i w tym wypadku - znaleźć balans, trochę mniej dosłowności. Natomiast, tak jak napisałeś później - ten eksperyment "pod jakimś względem nie wypalił". A pod jakimś wypalił. Także tu szlifować, bo strawić się dało, ale smak można poprawić ;)

W III rozdziale to już wyszło znacznie lepiej. Tylko znowu Liskowic miał rację - za dużo trzykropków ;]

- Ta przepychanka słowna z Morrisem na końcu I części rozdziału jest dobra.


II rozdział

- fajnie się zaczęło

Cytat:

Kiedy schyla się do niższej półki, patrzę na jej dupcię. Włoska koronka od ciotki. I świat nabiera uśmiechu.

- I to są właśnie te zgrabne zabiegi - świetna sprawa - więcej takich.

Wszystko było okej w 2 części II rozdziału. Wszystko było w porządku. Ale musieli, musieli przejść na tym czerwonym świetle i Hech musiał pobić się z przypadkowym kolesiem, który obtrąbił go na światłach. Dzień wcześniej śmiał się ze szczawików i narwanych młokosów skaczących sobie do gardeł. Co właśnie zrobił? To samo. Oczywiście - można założyć - taki już jest ten Hech, czasem zrobi coś głupiego. No dobrze - a więc czemu? Miał prawo być czymś wkurzony? Wczorajszym nieporozumieniem z White? Z całą pewnością nie. Morrisem? Jeszcze go nie zdążył mocno zirytować. Idą za to z konkretnym celem i nie mają czasu na wygłupy. Ale nie, musiał się uprzeć i wdać w sprzeczkę. Czy fabuła tego wymagała? Nie. Czemu się tak przyczepiłem do tego?

Po pierwsze: wizerunek zblazowanego, doświadczonego bohatera, ciągle tak krytykującego tych młodych, narwanych i impulsywnych, który umiejętnie budowałeś od początku utworu. Co z nim? A chooj, je*ać go! …serio, pobił się z przypadkowym kolesiem, bo ten go obtrąbił na światłach? COME ON, GIVE ME A BREAK! Kompletnie nieprzystające. Tym bardziej, że ta logiczna sprzeczność się pogłębia później, w barze lesbijek, kiedy to treserka budzi w Hechu respekt, jakiego nie obudził napakowany tygrys.

Po drugie: Pozytywne oceny akurat tej części to jakiś żart! I to jeszcze od takich wyjadaczy, jak Liskowic i Drvaal. Katastrofa, bo sam ten zabieg był tak kontrproduktywny, że ktoś powinien dostać w twarz. I całe szczęście, że Morris dostał, bo Ciebie bym nie chciał uderzyć.
Są całe rozdziały tej historii zasługujące na znacznie większą admirację niż otrzymały, choćby za warsztat, ale kompletnie bez powodu, to właśnie ten ma bodaj najwięcej plusów. Obraza Boska!

Może moja reakcja wyda Ci się gwałtowna, natomiast w moich oczach dokonałeś ohydnego gwałtu na procesie kreacji postaci, a dwaj doświadczeni i utalentowani pisarze jeszcze Ci dali "10" jak Wodecki w Tańcu z Gwiazdami. Nie może być! D:


Teraz pozytywy tego rozdziału:

Z tekstów:

Cytat:

Za drogie. Zwyczajnie wyjmuj kutasa, gdy wystrzeli.
- Gdy wystrzeli?! – zadziwia się.- Co to za rada?
- Najlepsza.

Śmiechłem, przyznaję xD

Cytat:

Morris oddaje mi płaszcz.
- Ale cię zrobił.
Wycieram nos o rękaw. Krew przestaje ściekać.
- Ty byś narobił w gacie, zanim by ci walną – warczę.- W ogóle po co leźliśmy na czerwone?
- A cholera wie! Śpieszy nam się.

Mimo wszystko - to podsumowanie sytuacji było zabawne ;]

Cytat:

Serio, mogę ci dorobić świecidełka na górze?

- ten tekst to klasyka ;] Świetne zwieńczenie tej części.

Moja sugestia co do fragmentu, którym byłem oburzony - błyskotliwy tekst, który zgasiłby tygrysa z auta, byłby bardziej pożądany zarówno dla uzyskania efektu komicznego, jak i dla kreacji postaci. A z całą pewnością byłbyś w stanie coś śmiesznego sklecić. Coś takiego jak to powyżej.


Jeszcze w kwestii uwag technicznych:

- co najmniej drugi taki przypadek, więc zwracam na to uwagę:

Cytat:

Nikt, kto w nim żyje, jego nie ogarnia.

- dłuższe formy zaimka występują na początku zdania. Zatem nie "jego", a "go". -> Nikt, kto w nim żyje, go nie ogarnia.


III rozdział

Cytat:

Dawno tu nie byłem. Mówią, że lesbijskie bary to raj dla zapaleńców. Ochoczo podkradają się pod te drzwi, polując wzrokiem na tajemniczy czar. Że im się chce marnować czas.

Nigdy wcześniej nie zaglądałem do lesbijskich barów. Nie znalazłem dobrego, ewentualnie głupiego, powodu. Czy odwiedzałem kiedyś bar Blake? Za wiele nie pamiętam z zeszłego tygodnia, nie mówiąc już o minionych latach.

- to nie był w tym barze, był, czy nie pamięta?

- klimatyczne miejsce, nie powiem - jeden z opisów sprawił, że zachodzę w głowę… a takie zjawisko chyba też pojawiło się już wcześniej:

Cytat:

Kurtyna przy jednej wnęce unosi się. Wychodzi wilczyca z czerwonymi skrzydełkami i w czerwonym kompleciku bielizny. Jedwab, zgaduję. Unosząc się nad podłogą prowadzi na smyczy koleżankę.

- czy te skrzydełka… - to element stroju, a unoszenie się nad podłogą to przenośnia, czy ona… ma skrzydła i leci? Szczerze? Zgłupiałem ;]

Cytat:

Do stolika podchodzi zebra bliźniaczo podobna do White. Tak całkiem podobne to nie są.

- A ja jestem wysoki, ale niskiego wzrostu… trajcie, błagam! xD

- "nadęte rumieńce"? na Boga, mam nadzieję, że to nie jest zaraźliwe D:

Cytat:

Stary sposób nigdy się nie starzeje.

- jak dla mnie, to już się zestarzał, żeby być starym, nie? ;p

- w 2 części świetne rozmyślania na temat odwyku :D

- no i Morris dostał baty - to zawsze cieszy :D

- 2 część 3 rozdziału to warsztatowo bodaj najwyższy poziom poczynając od początku opowiadania - zgadzam się z Liskowicem


IV rozdział

Zgrabny opis marginesu społecznego miasta, tam, na posterunku. Świetnie oddaje klimat miejsca, w którym nie chciałbyś się znaleźć.

Cytat:

W czasie procedury aresztowania wyraziła się w sposób ordynaryjny wobec pracownika departamentu prawa.

- "ordynaryjny" - toś mnie zagiął na chwilę z tym archaizmem ;]

I część - niezły fragment - z jednej strony nadal popycha akcję do przodu, ale na początku zastanawiałem się co z retrospekcją, czy nie namieszała, ale stwierdziłem, że da się prosto w tym odnaleźć, a wprowadziła całkiem pożądany w tej scenie efekty spowolnienia akcji - no i poniekąd zaburzenia chronologii też są właściwe konwencji noir.

II część - w sumie uwag żadnych - tylko to:

Cytat:

Drogę zagradza nam nie całkiem lisowaty zając. No rudy zając z pyskiem żyrafy i z długimi uszami. Antylopy?

- Moja wyobraźnia wysiada przy takich chimerach. Skąd Ty to bierzesz? D:

Całkiem dobre dialogi - i Morris - dostaje ♥♥♥♥♥♥♥♥. Zawsze cieszy.


III część

Cytat:

Patrole i uliczni zwiadowcy wyjdą w miasto. Na następne dni i noce zgarnęli role naszych cieni.

- Dobre, klimatyczne.

Dobra część ze świetną konkluzją. Podobają mi się wstawki z dzieciństwem i przemyślenia - niewymuszone, naturalne. Nie przerywają akcji, a współgrają z nią - ona je wywołuje.


V rozdział

I część

Cytat:

Realny gorący kop ma większa moc niż ten z rąk złodziejskiego sprzedawcy. Zabijanie ciała mało znaczy. Zabijanie woli walki. W tym mam złoty medal. Obie nogi zdrowe, a nie chcę biegać. Tchórzostwo. Nie mam serca, a chce kochać. Głupota.

- Dobre. Po prostu dobre.

Klasyczny i dobrze skonstruowany komizm - jak paczka morfiny w dłoni Terence'a zmieniła nastawienie Hecha momentalnie.

II część

Rany, ale ten Terence spina poślady D: A z czego tu żartować, jak nie z życia? ;]

Cytat:

CO trzyma nóż pod wyszczerzonym uśmiechem sprawiedliwości. Frajerzy nic nie znaczą. Zostaną na lodzie. Norma.

- kolejna z tych myśli zdecydowanie na PLUS.

Terence spina poślady. Mówiłem już? Ja wiem, że muszą być ciasne dla Franka, ale nie do przesady ;]

Niemniej dialog między Hechem a Terencem też zdecydowanie na plus.


VI rozdział

I część

Zobo - rany boskie… to by chyba każdego zaintrygowało :O

Dialog Hech - Frank - ogólnie dobry, podoba mi się.

II część

Pół godziny i 6 pustych butelek? Hecha nie poskładało? Sam mówił, że nie ma głowy do picia.

III część

Abstrahując od zabawnej w sumie sceny seksu i komizmu tego, że Hech ich podgląda. Komizmu i dramatyzmu - bo jednak znać daje o sobie samotność, to… "W fotelu czuję się wypoczęty. Wygodny mebel. Taki starszy brat poduszeczki." - to jest genialne, uśmiałem się. Mój przyjaciel ma takie teksty :D

Bardzo dobry cliffhanger na końcu.


To tyle z części technicznej.


PODSUMOWANIE
Krótko: Jest naprawdę dobrze! Brawo i gratuluję! :) Zwłaszcza od 3 rozdziału widać jeszcze lepszy warsztat, widać że pracujesz i się wyrabiasz. Przyjemnie się to czyta, postaci ogólnie są psychologicznie spójne, a narracja zgrabnie i płynnie poprowadzona. Historia jest prosta i interesująca, zwłaszcza ze względu na dynamikę. To na razie najlepsza Twoja praca, jaką czytałem. Czekamy na dalsze rozdziały i czekamy z zainteresowaniem ;]

Co jeszcze należałoby nadmienić - te serduszka. CO TO JEST ZA ABOMINACJA?! Precz z tym g.ó.w.n.e.m. ;[